π. Δημητρίου Μπόκου: Το πλεονέκτημα της απόγνωσης

Βαίνων ο Χριστός μετά πλήθους πολλού προς το σπίτι του αρχισυναγώγουΙαείρου, για να θεραπεύσει την ετοιμοθάνατη κόρη του, συναντά καθ’ οδόν την αιμορροούσα γυναίκα, που υποκινούμενη από την έσχατη ελπίδα της, τον πλησιάζει κρυφά και αγγίζει την άκρη του ιματίου του, υποκλέπτοντας έτσι την πολυπόθητη ίαση (Κυριακή Ζ΄ Λουκά).

Η αιμορροούσα ήταν ένας άνθρωπος απελπισμένος. Είχε εξαντλήσει,για να βρει την υγεία της,όλη της την περιουσία και όλα τα ανθρώπινα μέσα,που όχι μόνο δεν την ωφέλησαν καθόλου, αλλά και επιδείνωσαν κατάπολύ την κατάστασή της. Δεν ήξερε πια τί άλλο να πράξει. Είχε φτάσει σε έσχατη απόγνωση. Και τότε άκουσε «περί του Ιησού». Ο Χριστός έγινε η τελευταία της ελπίδα. Με αυτό το φρόνημα τον πλησίασε.

Η στάση της κρύβει κάτι συγκλονιστικό. «Ένα σκάνδαλο εκπλήξεως».Διακηρύττει ότι «η αλήθεια είναι να φτάσεις στην απόγνωση και να μην έχεις καμμιά ελπίδα, παρά μόνο στον Χριστό».Η αιμορροούσα σώθηκε, όταν «της έμεινε μόνο μία ελπίδα, να πάει και να ακουμπήσει το κράσπεδο του Χριστού»(π. ΒασίλειοςΓοντικάκης).

Η πικρή αλήθεια είναι, ότι αν ο άνθρωπος ελπίζει στον εαυτό του, στις δικές του δυνάμεις, όσο σκληρά και αν παλέψει, δεν θα νικήσει τις παγίδες και τους πειρασμούς του πονηρού. Πρέπει να διώξει από μέσα του κάθε έπαρση. Να αναγνωρίσει την έσχατη αδυναμία του, να απελπισθεί από τον εαυτό του,να τον ρίψει ενώπιον του Θεού, να ακουμπήσει στα πόδια του, να ταπεινωθεί. Από Εκείνον και μόνο να περιμένει τη σωτηρία, όπως μας δείχνει εύστοχα ο άγιος Σιλουανός.

Νεαρός δόκιμος ακόμη, δοκιμάσθηκε επί πολύ από τους δαίμονες. Έζησε ένα μαρτύριο, που καμμιά ανθρώπινη δύναμη δεν μπορεί να αντέξει. Η φρίκη της απελπισίας, η δαιμονική απόγνωση ότι δεν θα σωθεί, τον είχαν κατακυριεύσει. «Ο Θεός είναι αδυσώπητος», σκέφτηκε. Αμέσως ένα αίσθημα τέλειας εγκατάλειψηςβύθισε την ψυχή του για μια ώρα περίπου σε σκότος απερίγραπτης αγωνίας. Πηγαίνοντας όμως στον Εσπερινό, είδε δεξιά της Ωραίας Πύλης ζωντανό τον Χριστό, στον τόπο της εικόνας του. Όλη του η ύπαρξη, σώμα και ψυχή, γέμισε από τη φωτιά της χάρης του Αγίου Πνεύματος.

Και όμως,ο δαιμονικός πόλεμος συνεχίσθηκε για άλλα δεκαπέντε χρόνια μετά. Αποκαμωμένος ο άγιος λέει: «Κύριε, βλέπεις ότι θέλω να προσευχηθώ με καθαρό νου, αλλά οι δαίμονες δεν με αφήνουν. Δίδαξέ με τί πρέπει να κάνω για να μη με ενοχλούν».Και ακούει μέσα του την απάντηση: «Οι υπερήφανοι πάντοτε ούτως υποφέρουν εκ των δαιμόνων».«Κύριε, τί πρέπει να κάνω για να ταπεινωθεί η ψυχή μου;» Και η απάντηση του Θεού: «Κράτει τον νουν σου εις τον άδην και μη απελπίζου».

Ο Χριστός τον απέσπασε από τη δαιμονική απόγνωση, ρίχνοντάς τον σε μια απόγνωση«ετέρου είδους»: Ότι «δέον να ενδυθή την ταπείνωσιν».Να απελπισθεί ότι θα σωθεί με τη δική του δύναμη,δεκαπέντε χρόνια σκληρής άσκησης δεν το κατάφεραν άλλωστε, αφού «η ρίζα πασών των αμαρτιών και ο σπόρος του θανάτου τυγχάνει η υπερηφάνεια».Να θεωρεί τον εαυτό του άξιο μόνο για τον άδη, όχι ικανό να νικήσει τους δαίμονες (Αρχιμ. Σωφρονίου, Ο Γέρων Σιλουανός, εκδ. Ορθόδοξος Κυψέλη, Θεσσαλονίκη, 1973, σ. 24-26. 42-46).

Σωτήρια λοιπόν αυτή η άλληαπόγνωση, όταν δηλαδή κάποιος απελπίζεται εντελώςότι θα σωθεί από μόνος του, ταπεινούμενοςέτσι πλήρως και περιμένοντας από τον Θεό τη σωτηρία του.

Καλή, εὐλογημένη ἑβδομάδα!