Σύναξις Αρχαγγέλων Μιχαήλ & Γαβριήλ και Λοιπών Ασωμάτων Δυνάμεων (8-11)

Του Σεβ. Μητροπολίτου Αιτωλίας & Ακαρνανίας κ. Δαμασκηνού 

Τήν Σύναξη τῶν Ἀρχιστρατήγων Μιχαήλ καί Γαβριήλ καί τῶν λοιπῶν ἐπουρανίων Δυνάμεων Ἀσωμάτων, ἑορτάζει σήμερα ἡ Ἐκκλησία μας. Τήν συνάθροιση, δηλαδή τῶν πιστῶν, γιά νά ἀποδώσουν τήν πρέπουσα τιμή στίς Οὐράνιες δυνάμεις καί παράλληλα στούς δικούς μας προστάτες.

Στό πρῶ­το ἄρ­θρο τοῦ «Συμβόλου τῆς πίστεως», ὁ­μο­λο­γοῦ­με ὅ­τι ὁ Θε­ός εἶ­ναι «ποι­η­τής οὐ­ρα­νοῦ καί γῆς, ὁ­ρα­τῶν τέ πάν­των καί ἀ­ο­ρά­των». Τό ὁ­ρα­τό μέρος τῆς δημιουργίας τό βλέ­που­με. Τό ἀ­ό­ρα­το εἶ­ναι ἄ­γνω­στο. Ὁ ἄν­θρω­πος εἶ­ναι δι­πλός, ὁ­ρα­τός στό σῶμα καί ἀ­ό­ρα­τος κατά τήν ψυχή. Ὅ­πως ὁ ἄν­θρω­πος εἶ­ναι ἀ­νώ­τε­ρος ἀ­πό τά ζῶ­α, μέ αὐτό τόν τρόπο ­ἀνώτερα δη­μι­ουρ­γή­μα­τα πά­νω ἀ­πό τόν ἄν­θρω­πο εἶ­ναι οἱ Ἄγ­γε­λοι. Δέν ἔ­χουν σῶ­μα ὑ­λι­κό ἀλ­λά λε­πτό­τα­το, αἰ­θέ­ριο, σχε­δόν ἄ­υλο. Δέν εἶναι πανταχοῦ παρόντες, ἀλλά λό­γῳ τῆς αἰ­θέ­ριας συστάσεώς τους κι­νοῦν­ται τα­χύ­τα­τα.

Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός ἀναφέρει τἀ ἑξῆς χαρακτηριστικά τῶν Ἀγγέλων: «Ὁ ἴδιος ὁ Θεός ὁ κτίστης καί δημιουργός τῶν Ἀγγέλων, τούς ἔφερε ἀπό τήν ἀνυπαρξία στήν ὕπαρξη. Τούς δημιούργησε σύμφωνα μέ τήν εἰκόνα Του καί εἶναι ἡ φύση τους, φύση ἀσώματη, σάν κάποια πνοή καί ἄυλη φωτιά, ὅπως γράφει ὁ θεόπνευστος Δαυίδ. Ὁ ποιῶν τούς ἀγγέλους αὐτοῦ πνεύματα καί τούς λειτουργούς αὐτοῦ πυρός φλόγα…»

Οἱ Ἄγγελοι στόν Οὐρανό «διά παντός βλέπουσι τό πρόσωπον τοῦ Θεοῦ», διαρκῶς πρεσβεύουν ὑπέρ ἡμῶν. Ὑ­μνοῦν ἀκατάπαυστα τόν Θεό καί τόν δο­ξο­λο­γοῦν, ψάλλοντας τό «Ἅ­γιος, Ἅ­γιος, Ἅ­γιος Κύ­ριος Σα­βα­ώθ, πλή­ρης ὁ οὐ­ρα­νός καί ἡ γῆ τῆς δό­ξης Σου». (Θ. Λειτ. Ἠσ. 6,3).

Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος λέει, ὅτι ὁ Θεός τούς ἔδωσε ὕπαρξη καί ζωή, μέ κίνητρο τήν «ἐκστατική» του ἀγάπη καί ἀγαθότητα, μέ σκοπό νά συμμεριστοῦν ὡς λογικά ὄντα τήν μακαριότητά του. Μετέχουν στήν θεία μακαριότητα καί τρέφονται μέ τήν διαρκή θέα τοῦ προσώπου τοῦ Θεού. Ὡστόσο αὐτή ἡ συμμετοχή στή θεία μακαριότητα, ὠθεῖ τίς ἀγγελικές δυνάμεις σέ μία συνεχῆ ἀνοδική πορεία, σέ μία πορεία πρός τήν πνευματική τελειότητα.

Οἱ Ἄγγελοι ὡς πρός τήν προαίρεση, δημιουργήθηκαν ἐλεύθεροι καί τρεπτοί, ἔχοντας δυνατότητα νά προκόπτουν στό ἀγαθό, ἀλλά καί νά τρέπονται στό κακό. Οἱ νοερές δυνάμεις σύμφωνα μέ τόν Ἅγιο Γρηγόριο Παλαμᾶ, διαθέτουν νοῦ και λόγο, δίχως ὅμως «ψυχή», ἐπειδή δέν ἔχουν σῶμα. Γι΄ αὐτό δέν συνάγουν τήν θεία γνώση μέσα ἀπό τίς αἰσθήσεις ἤ ἀπό ἀναλύσεις λογισμῶν, ἀλλά μένοντας καθαροί ἀπό κάθε ὑλικό στοιχεῖο, συλλαμβάνουν τά νοητά, νοερῶς καί ἀΰλως. Παρ΄ ὅλη τήν καθαρότητα καί ἁπλότητα τῆς ἀγγελικής φύσεως, οἱ Ἄγγελοι ἔγιναν δεκτικοί καί τῆς κακίας. Ἔτσι, μποροῦσαν νά ἐπιλέξουν τήν συνεχή προαγωγή στήν ἄνωθεν Γνώση καί τήν κοινωνία τῆς Ἀγάπης ἤ τήν ἄρνηση αὐτῆς τῆς Ἀγαθότητος.

Ἀποτέλεσμα τῆς ἐλευθερίας τους εἶναι καί ἡ πτώση τοῦ τάγματος τοῦ Ἑωσφόρου. Αὐτό τό ἀγγελικό τάγμα, δέν ἀρκέστηκε στή θαυμαστή λαμπρότητά του, ἀρνήθηκε τήν ἰεραρχημένη πρόοδο τῆς θείας γνώσεως, καί θέλησε τήν πλήρη καί ἄμεση ἐξομοίωσή του μέ τόν Θεό. Γι΄ αὐτόν τόν λόγο, ἠθελημένα δόθηκε στήν κακία, στερήθηκε τήν ἀληθινή ζωή, τήν ὁποία μόνο του ἀρνήθηκε. Κατ΄ αὐτόν τόν τρόπο ἔγιναν πνεύματα νεκρά, ἀφοῦ ἀπέβαλαν τήν ἀληθινή ζωή καί δέν αἰσθάνονται πλέον τήν ὁρμή τους πρός τήν κακία, προσθέτοντας μέ ἄθλιο τρόπο διαρκῶς κακία ἐπάνω στήν ἤδη ὑπάρχουσα.

Οἱ Ἄγγελοι ὅμως, μέ ἀρχηγούς τούς Ἀρχιστρατήγους Μιχαήλ καί  Γαβριήλ, πού δέν ἀκολούθησαν τόν Ἑωσφόρο στήν ἀποστασία του, ἀπέκτησαν τό χάρισμα τῆς τέλειας ἀτρεψίας καί ἀκινησίας πρός τό κακό.
Ἡ ἀκινησία τῶν Ἀγγέλων πρός τό κακό, δέν σημαίνει ὅτι ἐξαφανίζεται τό αὐτεξούσιό τους, ἀλλά ὅτι ἐξαγιάζεται μέ τήν χάρι τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Οἱ Ἄγγελοι διαρκῶς προσεύχονται καί συνεργοῦν γιά τήν σωτηρία τῶν ἀνθρώπων. Τό αἴτημα σέ κάθε Ἱερή Ἀκολουθία πού ἀπευθύνουμε πρός τόν Θεό εἶναι χαρακτηριστικό: «Ἄγγελον εἰρήνης, πιστόν ὁδηγόν, φύλακα τῶν ψυχῶν καί τῶν σωμάτων ἡμῶν παρά τοῦ Κυρίου αἰτησώμεθα».
Γι’ αὐτό πάντοτε θά πρέπει νά ἀπευθυνόμαστε στις ἀγγελικές δυνάμεις ζητῶντας τήν προστασία τους: «Ἅγιε Ἄγγελε ὁ ἐφεστῶς τῆς ἀθλίας μου ψυχῆς καί ταλαιπώρου μου ζωῆς, μή ἐγκαταλίπης με τόν ἁμαρτωλόν». Ἀμήν.