Skip to main content

Tο τέμπλο από το παρεκκλήσι του Αγίου Μηνά στην Άρτα - Μήπως η νέα Δημοτική αρχή να προβλέψει παρακκλήσιο του Αγίου στα "Ψαροπλιά"

10 Νοε 2023 20:42

Αναδημοσίευση απο https://doxesdespotatou.com

Το Παρεκκλήσι του Αγίου Μηνά βρισκόταν στη συνοικία του Ρωμιοπάζαρου και ήταν ένα από τα παρεκκλήσια του Ναού του Αγίου Δημητρίου. Σύμφωνα με τα γραφόμενα του Σεραφείμ Βυζάντιου,  κάηκε και στη θέση του οικοδομήθηκε το 1845  η Ελληνική Σχολή (Σχολείο του Πριόβολου**). Αργότερα, όταν το κτίριο της Ελληνικής Σχολής κατεδαφίστηκε, στο μικρό πλάτωμα που δημιουργήθηκε εγκαταστάθηκαν τα «Ψαροπλιά» της πόλης. Σήμερα υπάρχει μόνο ένα μικρό εικόνισμα για να  θυμίζει το παρεκκλήσι του Αγίου Μηνά.

Στη φωτογραφία «Το πανέμορφο τέμπλο* από το παρεκκλήσι του Αγίου Μηνά», που διεσώθη και βρίσκεται σήμερα στο Μουσείο Μπενάκη,  σε φωτογραφία από το αρχείο του κ. Γιάννη Έξαρχου.

Σχετικά με το τέμπλο της Συλλογής Σταθάτου από εκκλησία της Άρτας , (που βρίσκεται σήμερα στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη), σε επικοινωνία που είχαμε με την υπεύθυνη βυζαντινολόγο, μας είπε ότι δεν έχουν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το τέμπλο  από την Άρτα και μάλιστα μας ζήτησε αν τυχόν μάθουμε κάτι παραπάνω να τους το μεταφέρουμε.

Ένα ξυλόγλυπτο τέμπλο του 17ου ή 18ου αι. από εκκλησία της Άρτας στη Γεννάδειο βιβλιοθήκη

Γεννημένη στην Αλεξάνδρεια το 1887, η Ελένη Σταθάτου έζησε στην Αθήνα το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της. Εκεί συγκέντρωσε μια εξαιρετική συλλογή ελληνικής τέχνης, που χρονολογείται από την Εποχή του Χαλκού έως τον δέκατο ένατο αιώνα. Με προσωπική παρουσία και  μεγάλη φαντασία συγκέντρωσε  από πολλές περιοχές της Ελλάδας σημαντικά ελληνιστικά χρυσά κοσμήματα, μεταβυζαντινές εικόνες και εξαιρετικά δείγματα της μεταγενέστερης ελληνικής τέχνης, όπως κεντήματα, υφαντά και ξυλογλυπτικά. Σε πείσμα της παρανομίας πολλών αρχαιολογικών ανασκαφών εκείνη την εποχή, η Ελένη  Σταθάτου συνέλεξε σημαντικά  κομμάτια από τις ίδιες τοποθεσίες με σκοπό να  επανενώσει τα διάσπαρτα κομμάτια στην πρότερη μορφή τους. Σε μια περίπτωση, μαθαίνοντας ότι μια εκκλησία στην πόλη της Άρτας, που φημίζονταν για τη λαξευμένη ξυλογλυπτική της, επρόκειτο να κατεδαφιστεί, έσωσε γρήγορα τα πάνελ και με ιδία επίβλεψη συναρμολόγησε εκ νέου το τέμπλο και το τοποθέτησε σε ένα χώρο στο σπίτι  της στην Αθήνα καθώς όλα αυτά τα αντικείμενα που είχαν συλλεχθεί, εκτίθονταν από την  οικογένεια  Σταθάτου στο σπίτι τους, σε τρία διαδοχικά αλλά διαφορετικού μεγέθους δωμάτια στο ισόγειο που κρατήθηκαν για την έκθεση της συλλογής : τη μεγάλη αίθουσα υποδοχής, το μικρό δωμάτιο υποδοχής και το μικρό δωμάτιο –  θησαυροφυλάκιο. Το πρώτο δωμάτιο που συναρμολογήθηκε  κάπου γύρω στη δεκαετία του 1920 ήταν η μικρή αίθουσα υποδοχής. Το κύριο σημείο εστίασης  ήταν το τζάκι, το οποίο κατασκευάστηκε από παλιά μπλε κεραμικά πλακάκια. Το υπόλοιπο δωμάτιο αποτελούνταν από ξυλόγλυπτα κομμάτια  από την παλιά εκκλησία της Άρτας στην περιοχή της Ηπείρου. Η ίδια δε η  συλλέκτης  επέβλεπε την συναρμολόγηση των ξυλόγλυπτων κομματιών.

Από τη δεκαετία του 1950 και μετά η  Ελένη Σταθάτου  δώρησε  γενναιόδωρα τη συλλογή της σε τρία αθηναϊκά ιδρύματα : τη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη, το Μουσείο Μπενάκη  και το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Και τα τρία έχουν ένα δωμάτιο που φέρει το όνομά της. Η μικρή αίθουσα υποδοχής με το ξυλόγλυπτο τέμπλο από την εκκλησία της Άρτας προσφέρθηκε στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα στις 5 Απριλίου 1969. Η Βιβλιοθήκη ανέλαβε την ευθύνη κατασκευής αίθουσας για να τοποθετηθούν τα αντικείμενα «όπως αυτά τοποθετούνται σήμερα στο σπίτι του δωρητή». Στην  είσοδο του δωματίου, η βιβλιοθήκη έπρεπε να τοποθετήσει την πινακίδα »Μακεδονικό δωμάτιο. Δωρεά Ελένης Σταθάτου, τ. Κωνσταντινίδη». Τα εγκαίνια αυτού του χώρου έγιναν στις 19 Μαΐου 1972, στην ειδικά κατασκευασμένη δυτική πτέρυγα της βιβλιοθήκης….

Πηγές  https://www.ascsa.edu.gr/research/gennadius-library/the-collections/the-stathatos-room    

              file:///C:/Users/user/Downloads/ssoar-hjk-2015-3-bounia-Female_collectors_in_the_early.pdf  3. https://www.ascsa.edu.gr/news/newsDetails/discover-the-stathatos-room )

Στη φωτογραφία «Το Μακεδονικό δωμάτιο. Δωρεά Ελένης Σταθάτου» στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη με ένα μέρος από το ξυλόγλυπτο τέμπλο.

CC stathatos

Και εδώ το σχετικό βίντεο με την εικονική ξενάγηση στο Μακεδονικό δωμάτιο, στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη.

https://www.ascsa.edu.gr/news/newsDetails/discover-the-stathatos-room

Το εικόνισμα του Αγίου Μηνά που θυμίζει ότι υπήρξε κάποτε και το παρεκκλήσιο του Αγίου.

Όταν έγινε η ανακατασκευή των κτιρίων απο τον Δήμο Αρταίων προτάθηκε το 2016 απο τον τότε προϊστάμενο του Μητροπολιτικού Ναού και τον τότε Εκκλησιαστικό Επίτροπο Βασίλειο Καρατσιώλη το πρώτο διαμέρισμα 30τ.  (ακριβώς πίσω απο το εικόνισμα του Αγίου Μηνά) , να γίνει παρεκκλήσιο του Αγίου αλλά οι προτεραιότητες της Δημοτικής αρχής ήταν να δώσει ζωντάνια στο χώρο όπου στεγάζοταν παλιά "τα ψαροπλιά" με το σημερινό αποτέλεσμα την εγκατάλειψη.

IMG 0225

IMG 0224

IMG 0221

IMG 0238

IMG 0294


Διαβάστε επίσης