Πανήγυρις της πάλαι ποτέ Σεβασμίας Μονής "Κυρά-Ξένης" στην Ιερά Νήσο Τήνο

Τήνος Θανάσης Φάκος 

Πρωτοφανής κοσμοπλημμύρα στην Ιερά και Σεβασμία Μονή Κυρίας των Ξένων εφέτος, όπου χιλιάδες πιστών προσήλθαν από όλα τα μέρη της Θεομητοροσκεπάστου Νήσου της Τήνου και της λοιπής Ελλάδος να τιμήσουν την εορτή της Κοιμήσεως και Μεταστάσεως της Παναγίας, να προσκυνήσουν το ιερό Εικόνισμα της Θεοτόκου "Κυρά-Ξένης" και να ζητήσουν τη Χάρη και την Ευλογία Της "κλίνοντας γονυ καρδιάς και σώματος."

Το εσπέρας της Εορτής ετελέσθη σε κλίμα κατάνυξης και προσευχής ο Μέγας Πανηγυρικός Εσπερινός στο Πανηγυρίζον Καθολικό της Μονής προεξάρχοντος του Πανοσιολογιωτάτου Αρχιμανδρίτου π. Ιεροθέου Καλογριά, εφημερίου της ενορίας του Αγίου Δημητρίου Πύργου.

Προ της απολύσεως του Εσπερινού ακολούθησε Ιερά Αρτοκλασία και ο κατά το τυπικό της Σιωνιτιδος Εκκλησίας Επιτάφιος της Θεοτόκου καθ' ων εψαλησαν τα εγκώμια Αυτής. Μετά το πέρας του Εσπερινού ακολούθησε μοναστηριακή τράπεζα με νηστίσιμα εδέσματα τα οποία επιμελήθηκαν ευσεβείς και φιλάγιες κυρίες του Πύργου.

Την κυριωνυμο της Πανηγύρεως "λίαν πρωί" ετελέσθη κατά την τάξιν ο Εόρτιος Όρθρος και εν συνεχεία η Πανηγυρική Θεία Λειτουργία παρουσία πλειάδος πιστών. Μετά την λήξη της Θείας Λειτουργίας παρατέθηκε χάριν πανηγύρεως παραδοσιακό κέρασμα στο αρχονταρίκι της Μονής.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ

Η Ιερά μονή πρόκειται για διατηρητέο εκκλησιαστικό μνημείο του 18ου αιώνα. Είναι κτισμένο αμφιθεατρικά, στην πλαγιά του βουνού Προφήτη Ηλία Πανόρμου προσφέροντας στον προσκυνητή μια μαγευτική και υπέροχη θέα. Σύμφωνα με την παράδοση, στις αρχές του 18ου αι., ο καπετάν Κοσμάς περνούσε με το ιστιοφόρο του από το βόρειο τμήμα της Τήνου, όταν ξαφνικά ξέσπασε μεγάλη θαλασσοταραχή.

Οι αγωνιώδεις προσπάθειες του πληρώματος να προσεγγίσουν τον Πάνορμο δεν έχουν αποτέλεσμα και το πλοίο προσκρούει σε βράχια. Ο καπετάν-Κοσμάς κρατάει την εικόνα της Παναγίας και τάζει ότι αν σωθεί, θα χτίσει εκκλησία στη Χάρη της και θα αφιερωθεί ως μοναχός. Μετά από μάχη με τα κύματα, καταφέρνει να σωθεί και κατευθύνεται προς το πιο κοντινό χωριό, τον Μαρλά.

Στο σημείο που είναι χτισμένη σήμερα η μονή, το εικόνισμα του φάνηκε ασήκωτο και πείστηκε ότι εκεί έπρεπε να εκπληρώσει το τάμα του. Στην Κυρά Ξένη έζησε μέχρι το τέλος της ζωής του. Ο Κοσμάς κατέβαλε κάθε δυνατή προσπάθεια για να επιτύχει το στόχο του. Αρωγός στο έργο του ήταν το ηγουμενείο του γυναικείου μοναστηριού που βρίσκονταν απέναντι. Ο ίδιος χειροτονήθηκε ιερομόναχος και πήρε το όνομα Καλλίνικος.

Πούλησε την προσωπική του περιουσία και διενέργησε εράνους στο νησί, στη Σμύρνη και στην Κωνσταντινούπολη. Εξασφάλισε δωρεάν προσωπική εργασία από πολλούς τεχνίτες, αλλά και την προσφορά πρώτων υλών. Ακόμη εμπλούτισε την εκκλησία με ιερά σκεύη, έφερε νερό στο συγκρότημα και το περιέφραξε με τοίχο μήκους 120 μέτρων.

Το Καθολικό ολοκληρώθηκε το 1732, ενώ τα υπόλοιπα κτίσματα τελείωσαν το 1755, οπότε και έγιναν τα εγκαίνια.Τελος, το όνομα Κυρά Ξένη πιθανώς συνδέεται με την παραπάνω παράδοση, αφού ήρθε από τα “ξένα” και προστατεύει τους “ξένους”.