Ιερός Ναός Προφήτη Ηλία στον Πλατανιά

Στους ανατολικούς πρόποδες του Δρίσκου, στο άκρο σχεδόν του οικισμού Πλατανιάς και σε αμφιθεατρική θέση, είναι κτισμένος ο ναός του Προφήτη Ηλία, ενοριακή εκκλησία του οικισμού Πλατανιάς.

Αρχιτεκτονικά

Ανήκει στον τύπο της τρίκλιτης ξυλόστεγης βασιλικής με τρείς εξέχουσες αψίδες στα ανατολικά, εκ των οποίων η κεντρική και η νότια είναι τρίπλευρες, ενώ η βόρεια ημικυκλική. Στη νότια πλευρά υπάρχει χαγιάτι που στεγάζεται με μαυρόπλακα.

Μαυρόπλακα καλύπτει και την ξυλόστεγη της βασιλικής που σχηματίζει στην ανατολική και δυτικά πλευρά κολοβό αέτωμα.

Στις όψεις του μνημείου διακρίνονται τρείς φάσεις: Η παλαιότερη, η οποία ανάγεται στην υστεροβυζαντινή περίοδο, εντοπίζεται στη νότια αψίδα, στο ανώτερο τμήμα της κεντρικής αψίδας, στον ύπερθεν των δύο αψίδων ανατολικό τοίχο και στο νότιο τοίχο (ανατολικό τμήμα) του ναού.

Στα μέρη αυτά η τοιχοποιία αποτελείται από ειργασμένους λίθους με παρεμβλητές πλίνθους στους αρμούς (απλές ή διπλές), που δίνει την εντύπωση αμελούς πλινθοπερίκλειστου.

Η νότια τρίπλευρη αψίδα φέρει απο ένα τοξωτό παράθυρο σε κάθε πλευρά, τα οποία περιβάλλονται απο πλίθινα πλαίσια κατερχομένα μέχρι τις λίθινες ποδιές. Τα πλαίσια αποτελούνται από εκφορικά διατεταγμένα πλινθία περιβαλλόμενα από διπλή ή και τριπλή σειρά πλίνθων, καθώς και σποραδικά σωζόμενες ταινίες εγκόπτων πλίνθων. Στην κεντρική αψίδα σώζεται στο άνω μέρος διπλή οδοντωτή ταινία.

Σε μια δεύτερη φάση, όψιμης μεταβυζαντινής περιόδου, ανήκουν οι επεμβάσεις στην κεντρική αψίδα και ο βόρειος τοίχος του μνημείου μέχρι αποστάσεως 8μ. από τη ΒΑ γωνία, όπου η τοιχοποιία είναι κτισμένη με καστανούς πλακοειδείς λίθους και ελάχιστο κονίαμα ως συνδετικό υλικό.

Στη νεότερη φάση του 20ου αι. ανήκει ο νάρθηκας, ο οποίος είναι κτισμένος με ορθογωνισμένους λίθους και φωτίζεται με πολλά τοξωτά παράθυρα, καθώς και το τοξωτό χαγιάτι της νότιας πλευράς. Πρόσφατη είναι η κατασκευή του δυτικού εξωνάρθηκα.

Τοιχογραφίες

Το εσωτερικό του ναού κοσμείται με τοιχογραφίες Καπεσοβιτών ζωγράφων του μισού του 18ου αι., καθώς και νεωτερικές.

Το ξυλόγλυπτο τέμπλο του ναού με φυτική και ζωόμορφη διακόσμηση χρονολογείται στο 19ο αι, ενώ το διακονικό φράζει μαρμάρινο τέμπλο του μισού 19ου - αρχών 20ου αιώνα.

Οι εικόνες του τέμπλου ανήκουν σε διαφορετικούς περιόδους (17ος - 20ος αι.).